Tết là dịp sum họp gia đình, sắm sửa nhà cửa và đón nhận niềm vui của năm mới. Đây cũng là ngày linh thiêng và quan trọng nhất đối với người Việt Nam. Trong ba ngày Tết Nguyên đán, mọi người thường tuân thủ những quy tắc kiêng kỵ để tránh điều xui xẻo và mang lại may mắn cho gia đình. Dưới đây là một số điều kiêng kỵ cần lưu ý trong ngày mùng 1 Tết để đảm bảo một năm mới thuận lợi.
Kiêng khóc lóc, buồn tủi, bực tức
Điều này dễ hiểu, vì những hành động không lành mạnh thường không được khuyến khích trong dịp Tết. Tuy nhiên, nếu phải đối mặt với tình huống khó khăn, chúng ta nên cố gắng kiềm chế để có thể tận hưởng niềm vui của một năm mới bên gia đình và người thân.
Đặc biệt, trong ngày Tết, nếu ai đụng phải nỗi buồn và biểu hiện sự bực tức, đó là dấu hiệu cho một năm mới đầy khó khăn và lo âu. Do đó, việc kiêng kỵ điều này giúp tránh xa khỏi những tình huống không may suốt cả năm.
Kiêng nói chuyện xui
Những câu nói đầu năm có thể ảnh hưởng đến sự diễn biến của năm mới. Vì vậy, tránh nói những từ tiêu cực như “Chết mất,” “Tiêu rồi,” “Hỏng rồi,” vì chúng mang theo năng lượng không may mắn. Thay vào đó, tương tác với mọi người bằng những từ ngữ tích cực, lạc quan, và những câu chuyện mang lại may mắn không chỉ cho bản thân mà còn cho những người xung quanh.
Kiêng quét nhà
Kiêng quét nhà trong ba ngày đầu năm để tránh đem Thần Tài ra khỏi nhà là một tập tục lâu đời. Truyền thuyết kể về Âu Minh, người làm giàu nhờ nuôi Như Nguyệt, một vị thần mang lại tài lộc. Khi Âu Minh đánh Như Nguyệt và cậu bé biến mất, sự giàu có của ông cũng tan sầu. Dân làng tin rằng Như Nguyệt trở thành Thần Tài và hốt rác trong ba ngày đầu năm sẽ làm mất vị thần, khiến gia đình nghèo túng. Do đó, truyền thống là dọn dẹp nhà cửa trước Tết và kiêng hốt rác trong ba ngày đầu năm.
Kỵ cho nước, cho lửa
Người ta rất tránh việc cho người khác xin lửa nhà mình vào ngày Mùng 1 Tết, vì lửa được coi là biểu tượng của may mắn. Tin rằng nếu như cho lửa cho người khác trong ngày đầu năm, gia đình sẽ đối mặt với nhiều điều không may, như kinh doanh thua lỗ, sự hỏng hóc trong nhà, hoặc gặp phải tai nạn khi ra đường.
Ngoài ra, cũng tồn tại kiêng kỵ về việc cho nước vào ngày đầu năm, vì nước thường được coi là biểu tượng của tài lộc và công năng cho gia đình. Cho nước trong ngày này được xem như mất “lộc.” Do đó, từ những ngày cuối năm, người dân thường tự chuẩn bị nước đầy ắp để tránh việc phải xin lửa và nước trong những ngày đầu năm.
Kỵ mai táng
Tết Nguyên Đán, còn được gọi là “Tết Cả,” là dịp lễ quan trọng và thiêng liêng, tượng trưng cho sự khởi đầu mới. Ngay cả khi có tang, gia đình cũng tạm gác nỗi buồn để tham gia vào không khí vui tươi của cả dân tộc.
Vì vậy, có truyền thống cất khăn tang trong ba ngày Tết, giả sử nhà có đám tang, sẽ kiêng đi chúc Tết và thay vào đó là việc bà con đến chúc Tết, mừng tuổi. Trong trường hợp có người mất vào ngày 30 tháng Chạp và có thể dự đoán được, gia đình nên chuẩn bị để chôn cất vào ngày đó. Tuy nhiên, nếu người mất vào ngày mùng 1 Tết, việc phát tang thường được chuẩn bị và thực hiện vào sáng mùng 2 Tết.
Kỵ vay mượn, trả nợ ngày đầu năm
Không nên vay tiền bạc, cho đồ đạc vào những ngày đầu năm mới vì sẽ khiến gia đình rơi vào cảnh túng thiếu cả năm. Điều kiêng kỵ này xuất phát từ quan niệm ngày đầu xuân con người mở cửa để đón lộc vào nhà, còn nếu cho mượn hoặc trả giống như “dâng” tài lộc vào tay khác.
Kiêng ăn thịt chó, cá mè, vịt, trái chuối…
Món ăn kiêng kỵ vào ngày mùng 1 Tết thường thay đổi tùy theo từng vùng miền. Tuy nhiên, để tránh đen đủi cho cả năm mới, người dân ở cả ba miền đều thường kiêng ăn mực và thịt chó.
Không làm vỡ đồ đạc
Theo quan niệm truyền thống, việc làm vỡ đồ đạc được coi là biểu hiện của sự chia ly và đau khổ, cũng là điềm báo không may cho gia đình trong năm mới. Do đó, hãy cẩn thận với đồ vật trong gia đình để tránh xảy ra mọi tranh cãi và sự buồn bã. Sự vỡ nát của bát đĩa, ấm chén, hay sự xung đột và khóc lóc có thể gây ra sự bất hòa và chia rẽ trong gia đình.
Kiêng trượt chân, vấp ngã
Trẻ con và thanh niên thường được nhắc nhở bởi những người có kinh nghiệm phải đi bộ cẩn thận, đặc biệt là trong ngày Tết, để tránh trượt chân và vấp ngã. Tin rằng nếu trải qua tình trạng này, họ sẽ phải đối mặt với nhiều khó khăn và xui xẻo trong cả năm mới.
Kiêng vỗ vai, quàng vai người khác
Hành động thân mật, bỗ bã nếu được thực hiện trong những ngày đầu năm mới có thể gây ra sự khó chịu, thậm chí phản ứng tiêu cực. Nhiều người tin rằng khi bị người khác vỗ vai, quàng vai vào dịp Tết, họ sẽ gặp xui xẻo, chuyện buồn về tình duyên hay hạnh phúc gia đình.
Kiêng đi chúc Tết khi đang có thai
Không chỉ những người có tang mới kiêng đi chúc Tết, người Việt xưa còn tránh làm việc này khi đang mang thai. Thực tế, ngay cả ở thời hiện đại, nhiều phụ nữ cũng kiêng hoặc được dặn phải kiêng đến nhà người khác trong dịp đầu năm. Bởi theo quan niệm dân gian, bà chửa đem lại xui xẻo, và đứa bé trong bụng sau này cũng có thể trở thành kẻ ăn nói vô duyên.
Kiêng ngồi hoặc đứng trước cửa
Việc đứng hay ngồi án ngữ trước cửa chính trong dịp năm mới không chỉ vô duyên mà còn được coi là hành động gây phương hại đến vượng khí gia đình.
Luồng khí tốt lành của năm mới trên đường vào nhà sẽ bị chặn lại, hao tán đi, khiến gia đình đó không được may mắn, thành công, hạnh phúc.
Kiêng quên khăn tay ở nhà người khác
Người xưa cho rằng việc để quên khăn tay ở nhà người khác trong ngày Tết cũng giống như bạn bỏ lại sự xui xẻo, khó khăn cho người ta.
Kiêng giặt giũ vào Mùng Một và Hai Tết:
Vì ngày sinh của thần Thủy là ngày 1, 2 tháng Giêng Âm lịch, do đó nên tránh giặt quần áo trong hai ngày này để phòng xui xẻo.
Kiêng Mở tủ
Một số gia đình kiêng mở tủ vào ngày mồng 1 Tết do tin rằng mở tủ lấy tài sản tức là “tống tiễn” tài lộc ra khỏi nhà. Dù là loại tủ gì, kể cả tủ quần áo, cũng không nên mở vào ngày mùng 1 Tết, bởi việc này sẽ làm thất thoát tiền tài và vận may suốt cả năm.
Kiêng chụp hình hoặc chúc Tết người đang nằm ngủ
Bởi đây là tư thế của người chết, người bệnh, nên chụp hình hoặc chúc Tết lúc này không khác gì “rủa” họ bệnh tật, chết chóc cả năm. Ngoại trừ trường hợp nằm để tạo dáng chụp ảnh…
Kiêng đánh thức người khác trong ngày mồng 1 Tết
Gặp trường hợp đi chúc Tết nhà người ta, muốn dành lời chúc cho người đang ngủ nhưng không thể đợi lâu, tốt nhất là vị khách nên chờ dịp khác chứ không được đánh thức anh ta dậy. Không chỉ khách, ngay cả người nhà cũng không nên đánh thức ai trong ngày này, mà phải để người ta tự dậy. Nếu không, người nằm ngủ đó sẽ phải chịu sự thúc giục của người khác trong công việc quanh năm.
Kiêng mặc quần áo màu đen (hoặc trắng)
Màu đen và trắng là màu của tang lễ, chết chóc. Thay vào đó nên mặc đồ màu hồng, đỏ, vàng, xanh… tạo nên sự phấn khởi và vui vẻ để đón chào năm mới.
Kiêng xõa tóc
Một số gia đình gốc Hoa ở vùng quê Việt Nam, thường kỵ việc xõa tóc của các thiếu nữ. Họ cho rằng tóc xõa rũ rượi gợi lên liên tưởng đến những hình ảnh ma quái, cõi âm. Vì vậy, tốt nhất, vào những ngày này, phụ nữ nên chọn các kiểu tóc buộc, tết, kẹp gọn gàng khi ra đường.
Kiêng về nhà ngoại vào ngày mồng 1, 4, 5 Tết
Theo tục lệ xưa, con gái và con rể chỉ được về nhà ngoại chúc Tết vào mồng 2 hoặc mùng 3, kiêng các ngày mồng 1, mồng 4 và mồng 5. Nguyên nhân là ngày mồng 1, ngày quan trọng nhất, họ có nghĩa vụ phải tỏ lòng hiếu đễ với bố mẹ, tổ tiên họ nội.
Để cả năm gặp may mắn, hạnh phúc thì bạn nên tránh một trong những điều kiêng kỵ mùng 1 Tết trên để vận xui không quấn thân nhé.
